ONINTZA ETXEBESTE LIRAS
BIO
Onintza Etxebeste Liras, 1993.
Ikerlari, irakasle eta artista den aldetik, euskal kultur nortasunaren inguruan testuingururatzen da bere lana. Arteko Gradua burutu zuen (2011-2015) eta baita Ikerketa eta Sormena Artean Masterra (2015-2016) ere, Euskal Herriko Unibertsitatean (UPV/EHU).
Bere doktorego-tesia, "Baserri hedatua. Jardute sinbolikotik artekaritzen eremura", 2022an argitaratu zen “Baserri Hedatua” izenburupean. Honakoak euskal baserriaren kultur-nortasuna narratiba eta identitate berritzaileetarako artikulazio-zentru gisa hartzen du, artea transmisioa bera prozesu berritzaile, aktibo, sozial eta parte-hartzaileetan suspertzeko ardatz gisa hartuta. Gogoeta hauek eta beste batzuk argitaratu ditu, azkenak “Meta nortasunak. Euskal arte garaikidearen ahalmenak” (2023) liburuan.
Bere ikerketa artistikoak diziplinartekotasuna hartzen du esanahien ekoizpena berrasmatzeko espazio gisa, eta narratiba sozio-kultural eta kolektibo berriak analizatzeko, errepresentatzeko eta artikulatzeko artekaritzen bilaketan datza, Testuinguru bakoitzak ahalbidetzen dituen agentzietatik abiatuta, eta lengoai artistikoaren errekurtsoetaz baliatuta, egindako prozesuek diziplina, afektu eta materialitate desberdinak harilkatzen dira bertan. Egun Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean dihardu lanean, Mondragon Unibertsitatean (MU).
info@onintzaetxebesteliras.com
CV
FORMAKUNTZA ETA LAN ESPERIENTZIA
2011-2015_Arte gradua. Arte Ederren Fakultatea. UPV/EHU.
2015-2016_Ikerketa eta sormena artean. Arte Ederren Fakultatea UPV/EHU.
2016-2020_Doktorego tesia: "Baserri hedatua. Jardute sinbolikotik artekaritzen eremura", Eusko Jaurlaritzako doktoretza-aurreko beka, UPV-EHU.
2021tik Irakasle Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean (HUHEZI). Mondragon Unibertsitatea.
IKASTAROAK, AURKEZPENAK ETA MINTEGIAK
2024_Espiritualitatearen azpiegitura garaikideak. "Arantzazun bizi: iragana, orainaldia eta etorkizuna zer?" udako ikastaroan. Arantzazulab eta EHUko Udara Ikastaroak. Oñati.
2024_Belaunartekotasunetik ikasten duen komunitatea sortzen eta elikatzen. UEUko udara ikastaroa, Eibar.
2024_Arkitektura hedatuaren narratibak. "Arte garaikidearen, arkitekturaren eta espazioaren arteko topaketak". Artium Museoa, Gasteiz.
2022_Baserri Hedatua. Liburuaren aurkezpena, Kutxa Kultur espazioan. Tabakalera, Donostia.
2022_Aztarna eragileak. Hitzaldia "Humanitate digitalak, generoa eta artea" kongresuan, UEU. Lekuona Fabrika, Orereta.
2021_Sistema eragilea. Aurkezpena Dinamoa Sormen Gunean, Azpeitia.
2021_Ihote maskarak. Hitzaldia Antropologia Sozial-eko graduan UPV-EHU. Donostia.
2021_El caserío expandido. De la función simbólica al campo de las mediaciones. "Ikerketa Ereduak eta Arloak Gizarte Zientzietan" Masterra, EHU. Leioa.
2020_Baserriaren laborategia. Taller teoriko-praktikoa. Ehuntze sormen lantegia. Oiartzun
2017_Baserria, interfazea modernitate likido batean. "Kultur ondarea gizarte likidoetan", XIII. Kongresua. Oiasso, San Telmo Museoa, UPV/EHU. Donostia.
2017_Baserriko ahotsak. Azalpena eta proiekzioa. "IV. Ikerketarekin topaketak", BilboArte. Bilbo.
ARGITALPENAK ETA KATALOGOA
2023_Etxebeste (2023). Meta-nortasunak. Euskal arte garaikidearen ahalmenak. Donostia: Udako euskal Unibertsitatea & UPV-EHUko argitalpen zerbitzua.
2022_Etxebeste & Martinez de Albeniz. (2022). The paradox of the basque farmhouse: The enfolding and unfolding of a cultural infrastructure. European Public & Social Innovation Review, 7(2), 56-69.
2022_ Amezaga & Etxebeste (2022). Spirituality infrastructure: Notes for Analysing Arantzazu’s Ecosystem. European Public & Social Innovation Review, 7(2), 43-55.
2022_Etxebeste (2022). "Baserri hedatua". Donostia: Kutxa Fundazioa. ISBN 973-84-7173-612-3
2018_Etxebeste (2018)“Art(e/i)kulazioa: Iragan-orainaldiko narratiba aktiboen erakuntza,(...)". AusArt, 6 (1). UPV-EHU.
2018_Etxebeste (2018)“Maite ez duenak uzten du”, L. Siles (arg.) II. Residencia artística del buen vivir. Bilbo: Bizkaiko Foru Aldundia. (33-40).
2018_Etxebeste (2018)“Baserriari hitza ematea. Baserriaren patrimonializazio prozesu tradizionalaren desegituraketa, Sagardotegia omen zan arte-proiektuaren bitartez”, I. Arrieta Urtizberea (arg.), El patrimonio cultural en las sociedades líquidas. Donostia: UPV-EHUko argitalpen zerbitzua. (163-191).
2017_“Triangulazioak”, Bitamine Faktoria (arg.), Catálogo KEOA Kontemporanea 2017. Irun. (52-53).
ERAKUSKETAK ETA ENKARGUAK
2023_Beheko Sorginak. Maskara originalen sorkuntza Ihote taldearentzat.
2023_Tradizioak/Traizioak erakusketa, Ehuntze Sormen Lantegia.
2022_Hartza. Euskal dantza jantziaren buruaren sorkuntza Olarri dantza taldearentzat.
2021_Puskak Biltzen. Erakusketa kolektiboa. Arizmendi-enea aretoa, Oiartzun.
2021_Errealitatea ilustrazioa, "11 Kutixi Filosofiko" argitalpenerako. 1545 argitaletxea.
2020_Baserrien laborategia. Killikupe, Erakusleiho ARTEan. Oiartzun.
2019_”Hau ez da soilik axoa” erakusketa. Labore Txingudi, Irun.
2017_Triangulazioak, erakusketa. Kontenporanea 2017. Bitamine Faktoria. CBA, Irun.
2017_“Ama joten zan egunero plazara, berdura saltzea”. Lupa dokumentalen X. Mostra, “Ez-lekuak" erakusketa. Niessen Merkatua, Orereta.
2016_Basandreen maskarak. Oiartzungo ihote taldearentzat egindako maskarak.
2016_Baserriko Ahotsak. Euskal Zine Bilera. Lekeitio.
2016_Sagardotegia omen zan. BideOtik programa. Azkuna Zentroa, Bilbo.
2016_Sagardotegia omen zan. Almeriako Ikus-entzunezkoen VI. mostra. Almeria.
2016_Sagardotegia omen zan. XII. Historia, Artisten Meeting Point-a. Okela Sormen Lantegia, Bilbo.
2016_Sagardotegia omen zan. AE15, II. erakusketa. Bizkaia Aretoa, Bilbo.
2015_Iraganekoak. Pleno Aretoa, Oiartzun.
EGONALDIAK, PROIEKTU BEKADUNAK ETA SARIAK
2021_Tradizioak/traizioak arte-proiektua. Sorkuntza-ekoizpenerako dirulaguntza. Eusko Jaurlaritzako Kultura saila.
2020_Uhinak beka. Pentsamendu kritikoa saretzeko sariak. Ipar Hegoa eta Iratzar fundazioak.
2019_Xareta, lurraldea artekari. Elikadura kulturalaren prozesu sozialaren artekaritzak. Eva Campo Müller-en I. Tokiko Garapenerako beka (+ E. del Amo). BDS koop eta ECM elkartea. Irun.
2018_II. Ondo Bizi Arte Egonaldia, Karrantzako Mutur Beltz elkartea. Karrantza.
2015_Suroskopia jaialdian lehenengo dokumentalaren saria. Kordoba.